Parkstad Bibliotheken (3): Bedaagd imago en personeelsprobleem?

Uit de Chicago Tribune van 1959: de elektronische huisbibliotheek. Met een druk op de knop wordt op het plafond een boek geprojecteerd. Je kunt liggend lezen. Een elektronische stem begeleidt de visuele passages (Ontleend aan: mysteryreadersinc.blogspot.nl/ 2010/08/electronic-home-library- circa-1959.html).
Klik om te vergroten.

In het centrum van Horst aan de Maas staat naast het gemeentehuis een ruime bibliotheek. De gemeente wil die inpikken. Een paar gemeenteraadsleden steken hun nek uit voor de bibliotheek. Sommigen vragen: “Komt hier wel eens iemand?”. Ze zijn verbaasd over de 90.000 bezoekers per jaar en de 6000 leden. Anderen zeggen: "Verhuis de boeken maar naar het industrieterrein, dat geeft meer ruimte voor het gemeentehuis". Politiek kent andere wetten. Een bibliotheek moet voor zichzelf zorgen. Gisteren (8 oktober 2012) liepen in de bibliotheek van Horst meer dan 100 kinderen rond. Met Turkse kookboeken in de hand kokkerelde een groepje met hulp van Eda Ortak (klik) en haar partner uit Venray (de "Starter van het jaar 2011" en cateraar in Turkse producten) een kleine maaltijd in elkaar die de groep natuurlijk zelf opat. Ik nam een hapje. Het smaakte prima. Dat kan een bibliotheek dus ook doen. 

Bibliotheek Horst a/d Maas: workshop Turks koken voor kinderen in de Kinderboekenweek (8 okt. 2012). Uitgevoerd door Eda Ortak en haar partner. Starters van het jaar 2011. (Foto: J. von Grumbkow). Klik om te vergroten.

Een ander groepje oefende om een uitvoering van een percussieconcert te geven met als start een Zuid-Afrikaans gedicht dat eerst goed werd ingeprent. Op het eind volgde de flitsende uitvoering onder leiding van een bevlogen begeleider van trommelworkshops Ted Lekatompessy (klik). Veel opwinding in de bieb.

Ted Lekatompessy geeft percussieles in Bibliotheek Horst a/d Maas tijdens Kinderboekenweek (8 okt. 2012) (Foto: J. von Grumbkow). Klik om te vergroten.

Veelsoortige activiteiten om tekst en boeken in een brede culturele context te plaatsen: er was jazzdans (klik), schilderen (klik), er was een illustrator (klik) en een schrijfster (klik). Een enorme organisatie, maar perfect uitgevoerd door een paar enthousiaste bibliothecaresses. Horst a/d Maas kan dus goed voor zichzelf zorgen. Maar het kost wel geld. De Rabo (klik) sponsort de bibliotheek gedurende drie jaar. Een goeie greep, maar volgend jaar voor het laatst... Sponsoren gaan een belangrijker rol spelen. Dat was al het geval bij Parkstad Theaters (klik) waar steeds meer zakelijke mogelijkheden komen. Nu zijn de bibliotheken aan de beurt. Voor de oude bibliothecaressen (er zijn meer vrouwen dan mannen en de beroepsgroep veroudert) is het niet gemakkelijk, maar die in Horst a/d Maas waren die dag het oude vuur in hun ziel niet kwijt geraakt. 

Bibliothecaresse blijft lastig vak (Foto: Jan Banning). Klik om te vergroten.

Toch is er nauwelijks doorstroming in de beroepsgroep. Daardoor wordt al snel gewezen op een personeelsprobleem om het bibliotheekwerk te vernieuwen. De vraag is of dat een goede insteek is. Er is gebrek aan jonge mensen, maar dat komt volgens mij door het imago, het ontbreken van mogelijkheden in de loopbaan, ontbreken van concurrerende salariëring en ontbreken van omvangrijke banen. Maar vooral doordat de opleiding voor bibliothecaris allang niet meer bestaat. Wat overgebleven is, heeft een eigentijdse naam. Met woorden als “informatie, dienstverlening, management, communicatie" en veel ict. Wie er vandaan komt, gaat liever in een dynamisch bedrijf werken, weg van het stoffige imago van een bibliotheek. Dus "iets" met marketing, media, ICT en ondernemerschap. De bibliotheek komt niet meer van dat bedaagde imago af, terwijl marketing, media, ICT en ondernemerschap even goed spelen. Nieuwe namen zijn prima. Voor degenen die al in een bibliotheek werken zijn er applicaties tot mediacoach, maar aan sponsoring en ondernemerschap wordt in de opleidingen weinig of niets gedaan. In de MBO's (klik) ligt de nadruk op de ‘zachte’ competenties rondom de omgang met klanten en uitvoerende activiteiten zoals het beheren en presenteren van materialen. Het HBO-profiel (klik) is een abstracte weergave van het vak informatieprofessional in het algemeen met nauwelijks specifieke raakvlakken met de actuele uitdagingen en taken van openbare bibliotheken. Ook wordt weinig expertise opgebouwd over leesbevordering, mediawijsheid, kunst en cultuur. Bibliotheken en Parkstad Bibliotheken zullen continu in veranderingsprocessen zitten, mede omdat ze volgens mij nauwelijks relevante instroom vanuit de opleidingen meer krijgen en dus automatisch komen te zitten met personele problemen.

Bibliotheek anno 2012  (Ontleend aan httpwww.almostzara.com 201002ebook-lending-libraries-the-future-of-fiction)