De hersenhelften van Michel Huisman

De hersenhelften
van Michel Huisman

Michel Huisman deed tijdens de Rotarybijeenkomst van 13 september 2013 een leuke uitspraak over het functioneren van onze hersenhelften. Vroeg in het onderwijs wordt al een selectie gemaakt: de leerlingen van wie de linkerhersenhelft ontwikkeld is en actief is, gaan naar ballet of tekenen. De leerlingen met een actieve rechterhelft gaan wiskunde of economie doen. Het gaat er volgens Michel Huisman om om deze beide hersenhelften te verbinden. Dat doet het corpus callosum. Dat is de hersenbalk met meer dan 200 miljoen zenuwuitlopers. Inderdaad zorgt de hersenbalk (corpus callosum) voor de communicatie tussen beide hersenhelften. Maar dat de linker hersenhelft meer analytisch, logisch en wetenschappelijk georiënteerd zou zijn, terwijl in de rechterhelft juist de creativiteit, de emotionaliteit en de artisticiteit zouden zetelen, is een bekende misvatting. De mythe is dat sommige mensen een dominante linkerhelft zouden hebben en andere mensen een dominante rechterhelft. Hiervoor is (tot op heden) geen wetenschappelijke evidentie (Foto: J. von Grumbkow).

Beide hersenhelften werken op een complementaire manier samen. Ze communiceren continu via het corpus callosum. Veel trainingsbureaus hebben creativiteitscursussen met oefeningen om de rechterhersenhelft te ontwikkelen, zodat je meer creatief leert denken en doen. Creativiteitscursussen zijn best leuk, maar door die oefeningen wordt jouw rechterhersenhelft echt niet beter. Er zijn ook zonnebrillen te koop waarmee we het linkeroog even kunnen afsluiten, zodat alleen je rechterhersenhelft stimulatie ontvangt. Ook kan je naar believen het rechteroog even afsluiten zodat je meer logisch gaat denken. Van dat alles is tot op heden geen wetenschappelijke evidentie gevonden (Illustratie ontleend aan: blog.lib.umn.edu).

Een andere mythe is dat we maar 10% van onze hersenen gebruiken. Bij zelfs kleine hersenbeschadigingen zie je het uitvallen van functies. Maar het belangrijkste is dat bij beeldvormende technieken van de hersenen (neuroimaging) je nooit ziet dat er gebieden zijn die inactief zijn. Op hersenscans zie je snelle afwisselingen van gebieden als we denken, voelen, waarnemen. Michel Huisman zei dat Michelangelo de beide hersenhelften bij elkaar bracht en als dat gebeurt, dat je dan dingen krijgt die zo mooi zijn dat je ze nu nog kunt bekijken. Inderdaad het hele brein werkt. Dus het klopt wel wat hij zei, maar het is niet zo dat je op de een of andere manier, bijvoorbeeld met oefeningen de hersenhelften beter bij elkaar kan brengen. De bovenstaande illustratie is een beroemd detail uit Michelangelo's De Creazione di Adamo (De schepping van Adam) dat in 1511 werd voltooid en een centrale compositie op het plafond van de Sixtijnse Kapel is: de twee wijsvingers die elkaar raken, of juist niet raken, en waartussen een vonk zou springen, of juist die vonk uitblijft. Deze compositie staat wel voor de verhouding tussen het boven (het transcendente) en het beneden (het aardse).