Kerkje van Banholt (3): Virtuele tour

(Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten)

De eerste van de reeks van veertien zogenoemde kruiswegstaties van Sjef Hutschemakers in het kerkje van Banholt waar een select gezelschap van Rotaryclub Heerlen zondag 17 maart 2013 in processie langs trok. Het is de bedoeling dat je langs veertien wandplaten loopt, welke elk een scène afbeeldt waarin Jezus in zijn laatste uren belandde. Het is een didactische oefening in godsdienstigheid. De eerste wandplaat verbeeldt het uitspreken van de doodstraf in het gerechtsgebouw door een rechter die na afloop zijn handen wast. Dit is de bekende Pontius Pilatus. Het zogenoemde Pontius Pilatussyndroom uit mijn vakgebied gaat over "resistance to change". Schrijvers van nota's hebben een weerstand om in een eenmaal geschreven nota veranderingen aan te brengen. Ook schrijvers ergeren zich aan redacteuren die in hun teksten gaan knoeien. Pilatus wilde volgens de historie de teksten van het vonnis niet meer wijzigen. Een weerstand die dus meer voorkomt.

(Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten)

In een van de laatste wandplaten wordt de veroordeelde op een pijnlijke manier met een vrij modern mokertje en een roestige spijker aan het kruis genageld, hetgeen in die tijd gebruikelijk was. De veroordeelde draagt inmiddels de doornenkroon die eerder was afgeleverd door een engel langs een astrale lichtstraal, door Sjef Hutschemakers op de rechter muurschildering van het kerkje van Banholt verbeeld (klik hier). De ter doodveroordeelde moet zelf alle attributen die gebruikt zullen worden om de straf te voltrekken, na het toevoegen van enige pijnlijke zweepslagen, meezeulen. Dat leidt tot een struikelpartij. 

(Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten)

Langs de kant van de weg staat zijn moeder. Dat vergroot het dramatische element. Een omstander, die net terugkomt van zijn werk op een boerenbedrijf, steekt een helpende hand toe. De Fellowshipcommissie heeft enkele jaren moeten wachten voordat zij deze processie kon organiseren, zoals de voorzitter van de commissie mij meedeelde. De beste tijd om dat te doen is de zogenoemde Vastentijd. Gedurende veertig dagen dien je zuinigjes te eten. Dat begint met Aswoensdag en eindigt met Pasen. Je hoeft geen somber gezicht te trekken. Het is voldoende als je berouwvol nadenkt over je eigen zonden wanneer je langs die wandplaten loopt. De Islam vast minder dan veertig dagen, namelijk een maand (Ramadan). In de natuurgeneeskunde wordt vasten het hele jaar door aanbevolen. Medisch schijnt vasten niet onverantwoord te zijn; bij bepaalde personen kan het echter leiden tot anorexia. 

Voordat we in processie naar Banholt gingen, trakteerde de Felloshipcommissie ons op een stevige vlaai in Café I Gen Durp. Na afloop van de processie gingen sommigen, behalve uw blogger, nadat hij het idee achter het Vasten had begrepen en de wandplaten moest verwerken, nog flink buffelen in Brasserie 't Voshoes in Banholt. (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten).

(Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten)

Op een andere wandplaat van Sjef Hutschemakers neemt een vrouw het zweet af van het hoofd van de veroordeelde. De zweetdoek is later terug gevonden met daarin een duidelijke afdruk van het gezicht van de veroordeelde. De veroordeelde zet de struikelpartij voort. Langs de weg staan enkele huilende vrouwen, waarschijnlijk uit zijn kennissenkring, maar de veroordeelde voegt hen bitter iets toe als: "ween maar over jezelf, dames" om weer te struikelen. Voordat hij eindelijk op een heuvel hangt, verdelen de uitvoerders van het vonnis de kledij van de veroordeelde. Ze trekken deze kledij tamelijk ruw van het lichaam. Het uittrekken wordt bemoeilijkt doordat, zoals Sjef Hutschemakers verbeeldt, de veroordeelde zijn handen stevig gevouwen houdt. Echt meehelpen doet hij niet, hetgeen te begrijpen is.

(Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten)

Na ophanging en overlijden wordt het lijk van het kruis gehaald en vindt de begrafenis plaats. Naar verluid is ook het bloed van Jezus opgevangen en in een kelk ergens naar toe gebracht. Alles is weergegeven in veertien bedrijven. Door langs deze wandplaten te lopen kan men het lot overdenken. Het is de bedoeling om bij bepaalde wandplaten langer stil te staan om een gebed te zeggen. Het is een pelgrimage in het klein en voert de kijker virtueel langs allerlei plaatsen in Jerusalem, terwijl hij of zij in feite vrij comfortabel een tiental meters aflegt tijdens zijn of haar oefening in religiositeit. Vrolijk word je er niet van, maar de wandplaten en het verhaal zijn schitterend!