Kerkje van Banholt (2): kerk in opwaartse beweging?

Overzicht van de lila kerk van Banholt met op de voorgrond de schilder van al deze pasteltinten: Sjef Hutschemakers (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten).

Sjef Hutschemakers gebruikt veel blauw en lilakleuren in zachte pasteltinten zoals die van hortensia’s. Het zijn gedempte kleuren. Hij is gefascineerd door licht. Het licht dat hij in zijn muurschilderingen laat vallen zou het bovennatuurlijke licht zijn dat in de wereld komt. Bovennatuurlijk wil zeggen dat het boven de natuur staat en niet empirisch onderzoekbaar, dus misschien een zinsbegoocheling zou zijn. Maar het licht dat ik vandaag zie is echt licht.

Op de muurschildering rechts verbeeldt Sjef Hutschemakers het laatste avondmaal. Twee engelen met grote vleugels komen langs de astrale lichtbundel naar beneden. De linker komt alvast het kruis brengen en de rechter engel bezorgt de doornenkroon. Rechts beneden zijn nog net in donkergroene pasteltint de twee opgeheven handen van Judas te zien (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten).

De bedoeling is dat de aanwezigen in de kerk door de sfeer en de kleuren opgetild worden richting gelukzalige gebieden. Sjef Hutschemakers heeft de kerkbanken van Banholt een sausje gegeven om ze etherisch en minder aards te maken, zodat wie er gaat zitten lichter en ijler wordt en al een beetje aan het opstijgen is. Daardoor geeft dat volgens hem een zetje om te gaan bidden. Van aardse kleuren word je neergedrukt. Dat moet niet te veel gebeuren. Sjef Hutschemakers hoopt met de kleuren de kerk een opwaartse beweging te geven. Maar een hele kerk omhoog tillen...? Hoewel, nooit geschoten of gebeden, altijd mis.

De muurschildering van Sjef Hutschemakers links in de kerk van Banholt. Ook hier weer een forse straal astraal licht en veel pasteltinten. Zijn muurschilderingen zijn zo gemaakt dat er weinig perspectief in zit, want de kerk moet klein blijven en niet door een perspectivistische werking kunstmatig vergroot worden. Klein maar fijn (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten).

In de muurschildering links in de kerk van Banholt valt een straal licht. Deze heeft de bedoeling om de opstijgende kracht verder te versterken, waardoor Jezus, ondersteund door de trompetten van de twee engelen die eerst het kruis en de doornenkroon afleverden, nu als het ware omhoog getrompetterd wordt.

De gelijkenis viel mij op tussen (ik vermoedde) Jozef, de man van Maria, aan de ene kant en Sjef Hutschemakers aan de andere kant. Deze dubbelganger bleek Sint Gerlachus te zijn. Dat was een bekende Limburgse kluizenaar die in een holle eik woonde. Men dacht dat hij in die eik op een berg goudstukken sliep. De bisschop kon de goudstukken goed gebruiken (wie niet?) en liet de eik omhakken. Dat eikenhout is later weer gebruikt bij de bouw van een klooster. Zand uit of nabij zijn graf heeft een genezende waarde, en werkt met name bij bepaalde veeziektes. Ik zei tegen Sjef Hutschemakers dat het zijn tweelingbroer had kunnen zijn. Dat noopte Sjef Hutschemakers om liefdevol over de bol van de dubbelganger te aaien. Enige tijd geleden had deze dubbelganger andere kleren aan. Op een dag kwam er een negroïde man in de kerk, trok de kleren van de dubbelganger uit, verwisselde deze voor zijn eigen kleren, wandelde weg en is nooit meer teruggezien. Was dit een teken? Van wat? Wie zou dat geweest zijn? Zou Hij het geweest zijn...? (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten.)

Overzicht van de kerk van Banholt met enkele aanwezigen in afwachting van Sjef Hutschemakers. De aanwezige vooraan lijkt in gebed verzonken, in tegenstelling tot de familie daarachter die kijkt nogal profaan de lens in (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten).

Op de overzichtsfoto zien we rechts nog net een paar prachtige glas-in-loodramen. Als glazenier ergert Sjef Hutschemakers zich aan deze ramen. Hij hoopte ooit op een aardbevinkje. 'Maar zo mag ik niet denken', zei hij zichzelf als een goed katholiek bestraffend. Hij voelt zich ondergeschikt aan de kerk en niet aan de kunst. Sjef Hutschemakers: aanspraken van de kunst moet je ondergeschikt maken aan de kerk, als je althans religieus wil werken. Hoe is de relatie kerk en kunst? We hadden net in Wahlwiller de kerk van Aad de Haas bekeken. Ook een religieus mens: het is maar hoe je naar religie en kunst kijkt.

Sjef Hutschemakers en de voorzitter van de Fellowshipcommissie vlak voordat de uitleg en rondleiding begon (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten).

Aan het einde van de rondleiding overhandigt Jan Stoot een mandje met gezonde etenswaren en een CD van Wiel Knipa (Heerlense zanger van carnavalskrakers). Sjef Hutschemakers is uiterst bescheiden, leeft sober en drinkt geen wijn. Als je te veel eet, word je slaperig. Hij wil werken en dat gaat beter met een beetje honger, zo zei hij. Hij is een kunstenaar met weinig dorst en een beetje honger (Foto: J. von Grumbkow; klik om te vergroten).